Uçurtmacı kimliği ile

Mehmet Naci Aköz kimdir?

1958   yılında Üsküdar’da doğdu.

Aslen Erzincan’lı olan Aköz, Beylerbeyi’nde doğdu. Tüm çocukluğu Üsküdar’ın Toygar tepe semtinde sokak oyunları oynayarak geçti. Uçurtma ile ilk kez o zamanlar tanıştı.

1980   yılında uçurtma imalatı ve satışı yapmaya başladı.

O yıl henüz yeni evlenmişti, para lazımdı ve para kazanmak için yapmaya çalıştığı işlerden birisi de uçurtma yapıp satma fikriydi. Çıta, kâğıt, kuyruk, un-su karışımı yapıştırıcı ile evde/elde yaptığı uçurtmalarını sadece Üsküdar’daki bazı kırtasiyecilere verdi.

1983   yılında Bulvar Gazetesi Uçurtma Bayramı’nda “Rakipsiz 1.” Seçildi (Çamlıca-İstanbul)

Ödül olarak sadece bir tişört verildi. “Niye ödül yok” diye sorduğunda aldığı cevap

“Bu bir yarışma değil ki, ödül olsun” idi.

1984   yılında Türkiye’nin ilk uçurtma yarışmasını düzenledi.

Kendisinin projelendirdiği etkinliği Türkiye Çocuk Dergisi ile ortaklaşa yaptı.

1986   yılında Eyüp Kardeş Uçurtmacılar Birliği’ni kurdu.

Dernek kurmak istediğinde, dernekler masasındaki polisin “Yürü git, bir uçurtma derneğimiz kalmıştı!” dediği için kuramadığı uçurtmacılar derneği yerine uçurtmacılar birliğini kurdu.

1991   yılında Hollanda’da uluslararası uçurtma festivaline katıldı.

1990 – 1993 Yılları arasında Hollanda’da yaşayan Mehmet Naci Aköz burada da boş durmadı. Hollandalı uçurtmacı Willy Van Digelle ile tanıştı, kısa zamanda arkadaşlığını geliştirdi.

1991 yılında Hollanda Uluslararası Uçurtma Festivali’ne katıldı, ancak mansiyon bile alamadı.

Çünkü çocukluğunda tanıdığı uçurtmanın sadece “üç çıta bir kâğıt” olmadığını orada fark etti.

1992 ve 1993 yıllarında, Türkiye’de uluslararası uçurtma festivallerini nasıl yapabileceği üzerinde projeler geliştirdi. Hollanda, Almanya ve Belçika’da pek çok uçurtmacı ve uçurtma imalatçısı ile bilgi alışverişinde bulundu.

1996   yılında Eyüp Kardeş Uçurtmacılar Derneği’ni kurdu ve kurucu başkan seçildi.

Aköz 10 yıl boyunca uçurtmacılık konusunda dolu dolu çalıştı. Onlarca kez yarışmalara katıldı, dereceler, kupalar, ödüller kazandı. Yüzlerce kez basına haber oldu, özel röportajları yapıldı ve 10 yıl sonra Türkiye’deki ilk uçurtma derneğini kurarak tarihe not düştü.

1996   yılında kendi şirketi ile uçurtma festivalleri organizasyonu yapma kararı aldı.

1989 yılında kurduğu reklamcılık şirketi ile uçurtma festivalleri işi yapmaya karar verdi.

1997   yılında Türkiye’nin ilk uluslararası uçurtma festivalini projelendirdi ve uyguladı.

Uzun yıllar hayalini kurduğu uluslararası uçurtma festivalini projelendirdi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sponsorluğunda, 1. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivalini tüm organizasyonunu da üstlenerek hayata geçirdi.

Türkiye, ilk kez uluslararası uçurtmacılar ve uçurtmalarla tanıştı. 4 ülkeden 9 uluslararası yarışmacı Mehmet Naci Aköz’ün projesi için Türkiye’deydi.

Bu proje, ülkemizin uçurtma tarihi açısından da oldukça önemliydi.

1997   yılında İstanbul’da 8 belediyenin uçurtma festivallerini projelendirdi, uyguladı.

Uluslararası uçurtma festivali ile aynı zaman diliminde İstanbul’daki 8 belediyenin festivalini

15 gün içinde peş peşe organize ederek, böyle bir konuda zor gerçekleştirilebilir bir projeye daha imza attı.

1998   yılında Türkiye’de ilk kez, okullarda uçurtma dersi verilmesi kararını aldırdı.

Aköz 1998 yılında bir başka hayalini daha gerçekleştirdi. Okullarda uçurtmanın eğitimi verilmeliydi, gerekçelerini yazdı, çizdi. Önce Valilik, ardından Milli Eğitim Müdürlüğü’nün yolunu tuttu ve düşündüğünden daha sıcak karşılanarak okullarda uçurtma dersi kararını aldırdı.

Bu kararın orijinali uçurtma müzesinde sergilenmektedir. Bu uygulama tüm yurt sathında halen başarılı bir şekilde yürütülmektedir.

1998   yılında 2. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali’ni projelendirdi ve uyguladı.

1997 yılındaki başarılı festivalin ardından ikincisini de gerçekleştirdi ve 5 ülkeden

9 yarışmacıyı daha İstanbul’a getirdi. Gelenler hem festivale renk kattılar, hem de onlarca uçurtma veya ilgili ürünü Mehmet Naci Aköz’e hediye bırakarak gittiler. Bu ürünler gelecekte kurulacak uçurtma müzesinin içini dolduracak önemli parçalardı.

1998   yılında İstanbul’da 7 belediyenin uçurtma festivalini projelendirdi ve uyguladı.

Aynı yıl İstanbul’daki 7 ilçe belediyesinin daha uçurtma festivalini organize etti.

1999   yılında okullarda uçurtma eğitmenliği yapmaya başladı.

Milli Eğitim Müdürlüğü’nün aldığı karar sonucunda okullarda başlatılan uçurtma dersleri ile ilgili, okullardan gelen talepler üzerine ilköğretim okullarında “Usta öğretici” sıfatı ile “Ücretsiz” uçurtma dersleri vermeye başladı.

1999   yılında Uçurtma Gönüllüleri Kulübü’nü kurdu.

Uçurtma dersleri vermek ve uçurtmacılık konusunda okulları ve/veya sivil toplum kuruluşlarını bilgilendirmek/yönlendirmek üzere ülkemizin ilk uçurtma kulübünü kurdu.

2000   yılında Türkiye’de ilk kez “uçurtma atölyesi” uygulamasını başlattı.

Okulların dışında farklı kurumlardan da uçurtma dersi talebi gelmeye başlayınca ticari olarak faaliyette bulunacak olan “uçurtma atölyesi” uygulamasını başlattı.

2005   yılında İstanbul Uçurtmacılar Derneği’ni kurdu.

Aslında var olan Eyüp Kardeş Uçurtmacılar Derneği’ni yeni ve daha güçlü bir yapılanmaya götürdü. Adını da değiştirerek, bugün uluslararası etkinlikleri de organize edebilecek yapıdaki İstanbul Uçurtmacılar Derneği’ni kurdu.

Ülkemizde resmen uçurtma federasyonu olmamakla birlikte, İstanbul Uçurtmacılar Derneği uçurtma federasyonuymuşçasına faaliyetlerini ulusal ve uluslararası alanda aktif olarak sürdürmektedir.

2005   yılında ilk uçurtma sitesini açtı: www.ucurtmadunyasi.com

Uçurtma kültürünü yaygınlaştırmayı amaçlayan yapısıyla, hem ulusal, hem de uluslararası pek çok bilgiye rahatlıkla ulaşılabilecek, bu site üzerinden dünyanın onlarca ülkesindeki yüzlerce uçurtma kuruluşlarına ve benzeri imkanlara kavuşulabilecek oldukça donanımlı bir site oluşturdu.

www.ucurtmadunyasi.com , pek çok kez hobi siteleri arasında, radyolarda, televizyonlarda “En iyi site”, “İlk on site”, “En çok izlenenler” gibi pek çok kriterde hep ilk sıralarda yer aldı, almaya devam ediyor. (Oldukça renkli ve doyurucu içeriğiyle, biz de “En iyi site” olduğuna inanıyoruz ve daha da iyisini oluşturmak çok çalışıyoruz, katkıda bulunmak isteyenlere kapımız açıktır.)

2005   yılında 3. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali’ni projelendirdi ve uyguladı.

Aköz’ün gerçekleştirdiği pek çok faaliyet, Türkiye’deki uçurtma tarihi açısından önemli köşe taşları oldu.

3. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali şüphesiz ki bu projelerin en önemlileri arasında yerini almıştır.

Amerika Uçurtma Federasyonu Başkanı David Gomberg

Japonya Uçurtma Federasyonu Başkanı/Duayen uçurtmacı Masaaki Modegi

Japonya Uçurtma Müzesi Müdürü Sachiko Modegi

Endonezya Uçurtma Federasyonu Kurucu Başkanı Sari Madjid

Avrupa Sportif Uçurtmacılık Federasyonu ( STACK ) 2. Başkanı John Mitchell

Ayrıca, Hindistan ve İngiltere’den önemli uçurtmacılar ülkemize gelerek Mehmet Naci Aköz projesi altında birleştiler.

2005   yılında Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi’ni kurdu.

Mehmet Naci Aköz’ün uzun yıllar hayalini kurduğu ve “Gözümü kapatmadan mutlaka kurmalıyım” dediği, ülkemizin ilk ve halen tek uçurtma müzesi kuruldu.

Mehmet Naci Aköz, ülkemizdeki uçurtmacılık faaliyetleri içinde, yarınki kuşaklara bırakılacak en önemli mirasının başında bu müzenin geldiğine inanıyor.

2005   yılında STACK Türkiye Temsilciliğini kurdu ve Türkiye Ulusal Direktörü seçildi.

Aköz, Türkiye’deki uçurtma kültürüne ve ülkemizin tanıtılmasına katkılarda bulunacağına inandığı “Sportif Uçurtmacılığın” ülkemize getirilmesi için yaklaşık iki yıl süren uzun çalışmalar/ görüşmeler sonucunda, İstanbul Uçurtmacılar Derneği’nin STACK’a üye olmasını sağladı. STACK, aldığı kararla Mehmet Naci Aköz’ü “Türkiye Ulusal Direktörü” (National Director of Turkey) olarak atadı.

2006   yılında Uçurtma Okulunu kurdu.

2000 yılından itibaren İstanbul Uçurtmacılar Derneği çatısı altında faaliyette olan uçurtma atölyelerini sürekli hale getirmek ve daha da yaygınlaştırmak üzere, yıl boyu sürekli olarak hizmet verecek olan İstanbul Uçurtma Okulunu hizmete açtı.

2006   yılında Çin’deki “Dünya Uçurtma Başkenti”ne Türkiye’nin adını yazdırdı.

Dünya Uçurtma Başkenti olarak kabul edilen Wei-Fang’taki (Çin) dünyanın en büyük uçurtma müzesi olan “Dünya Uçurtma Müzesi” önündeki dev meydana çakılan 13 ülkeye ait plaketten (60×90 ebat) bir tanesi Türkiye’ye (İstanbul Uçurtmacılar Derneği) aittir. Aköz’ün çabaları ile bu meydana çakılan plaket halen meydanda ülkemizi temsil etmektedir.

2006   yılında 4. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali’ni projelendirdi.

2006 yılında Mehmet Naci Aköz tarafından projelendirilen 4. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Kültür A.Ş.’ye yaptırıldı.

2007   yılında Uçurtma Dünyası adlı yeni firmasını kurdu.

2007 Yılında, kızı Ayşe Rayet Aköz adına kurduğu Uçurtma Dünyası firması ile ticari uçurtmacılık faaliyetlerini kızına devretti. Ticari faaliyetleri ile sosyal faaliyetlerini ayırarak, kendisini tamamen uçurtma ile ilgili sosyal projelere adadı.

2008   yılında uçurtma konulu konferanslar vermeye başladı.

2008 yılı itibariyle, “Uçurtmanın Tarihi ve Türkiye’de Uçurtmacılık”, “Uçağın Atası Uçurtma” gibi farklı başlıklarda uçurtma konulu konferanslarını ilköğretim, orta dereceli okullar, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarında seri halinde vermeye başladı.

2015   yılında ülkemizin ilk uçurtma kütüphanesini hizmete açtı

1986 yılından itibaren Mehmet Naci Aköz tarafından dünyanın çeşitli ülkelerinden toplanan uçurtma ile ilgili yayınların derlenmesi ile oluşturulan ve ülkemizin ilk uçurtma kütüphanesi olan “Gülen Okumuş Uçurtma Kütüphanesi” 2015 yılı itibariyle hizmet vermeye başladı.

Kütüphanede çoğu uluslararası olmak üzere yaklaşık 850 eser bulunmaktadır.

2016   yılında AKA Türkiye Temsilciliğini kurdu

Ülkemizdeki uçurtma kültürünü geliştirmenin yanında dünya uçurtmacıları ile ilişkileri yoğunlaştırmak için yurtdışı bağlantılara özel önem veren Aköz, onlarca ülkeden yüzlerce uçurtma kurumunun üye olduğu, dünyadaki en geniş katılımlı uçurtma kuruluşu olan Amerika Uçurtma Derneğinin (Türkiye sistemi karşılığı federasyondur) Türkiye temsilciliğini kurdu. 

2016   yılında Türk Uçurtma Takımını kurdu

Bugüne kadar Amerika’dan Afrika’ya, Avrupa’dan Asya’ya, Uzakdoğu’dan Ortadoğu’ya çok sayıdaki ülkede düzenlenen uluslararası uçurtma festivallerine katılarak ülkemizi başarı ile temsil eden Aköz, Türk Uçurtma Takımını kurdu, halen bu takımın kaptanlığını yürütmektedir.

Türk Uçurtma Takımı, uluslararası alanda tanınan takımlardan birisidir.

Türk Uçurtma Takımının gösterilerde kullandığı onlarca uçurtmadan oluşan koleksiyonunun içinde, dünyanın en büyük 5. Bayrak uçurtması olan 60 m2 büyüklüğündeki Türk Bayrağı tasarımlı uçurtma ile ülkemizin en büyük uçurtması olan 100 m2 büyüklüğündeki vatoz uçurtması da bulunmaktadır.

2017   yılında 5. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali’ni projelendirdi ve uyguladı.

Bu festivale 6 kıta, 15 ülkeden toplamda 43 profesyonel uçurtmacı katıldı.

“Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali” “IKF İstanbul” dünyada tanınır “Uluslararası uçurtma festivali” markalarından birisi olmuştur.

2017   yılında Uluslararası uçurtma paneli düzenledi

Ülkemizde ilk kez, 15 ülkeden 19 uçurtma kurumunun temsilcisinin katıldığı “Uçurtmanın tarihi ve toplumlar üzerindeki etkileri” panelini düzenledi.

2018   yılında 6. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali’ni projelendirdi ve uyguladı.

Bu festivale 5 kıta, 11 ülkeden profesyonel uçurtmacılar katıldı.

2019   yılında 7. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali’ni projelendirdi.

Bu festival İstanbul seçimleri ardından maalesef etkinliğe 20 gün kala iptal edildi.

2019   yılında uluslararası alanda “2019 En İyi Araştırmacı” ödülünü aldı

Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesinin işbirliği ile kurulan “Uluslararası Belediye Müzeleri Platformu” tarafından her yıl verilen uluslararası belediye müzeleri ödüllerinden olan “2019 Belediye Müzeleri En İyi Araştırmacı Ödülü” Mehmet Naci Aköz’e verilmiştir.

Ayrıca, www.ucurtmadunyasi.com – www.ucurtmamuzesi.net – www.ucurtma.tv sitelerini de hayata geçirmiştir.

Ve tüm bu yıllar arasında;

1983 – 1996 yılları arasında katıldığı etkinliklerde 50’ye yakın çeşitli ödüller kazandı.

Mehmet Naci Aköz, 1996 yılında profesyonel sürece girme kararı ile birlikte ülkemizdeki yarışmalara

“yarışmacı” sıfatı ile katılmama kararı aldı.

1997 – 2020 yılları arasında, 6 tanesi uluslararası olmak üzere 37 il, 74 ilçede toplam    

1000’e yakın uçurtma etkinliğine imza attı.

Uçurtma yarışması, şenliği, festivali, atölyesi, gösterisi v.b. adlarla etkinlikler projelendirip organize

ederek bu çalışmaları tüm yurt sathına yaymıştır.

Bugün itibariyle (Nisan 2021) kurduğu müzedeki ürünlerin sayısı 3000’e yaklaştı.

Toplamda 6 kıta 39 ülkeden gelen, 3000’e yakın üründen oluşan koleksiyonunda uçurtmalar, uçurtma yayınları, uçurtma malzemeleri ve uçurtma ile ilgili çeşitli objeler sergilenmektedir.

Uçurtma Atölyesi’nde Mehmet Naci Aköz’ün öğrencisi olanların sayısı yüzbinlerle ifade

edilebilir.

İstanbul Uçurtmacılar Derneği’nin sabit atölyesi ile gezici uçurtma atölyelerindeki (Alışveriş merkezleri,

oteller, tatil köyleri, sivil toplum kuruluşları ve okullarda) derslere katılarak uçurtma yapımını öğrenen

öğrencilerin sayısı yüzbinlerle ifade edilmektedir.

Mehmet Naci Aköz Türkiye’nin uçurtma duayenidir.

Bugün için Türkiye’de uçurtma ile ilgilenenlerin tamamına yakınının Aköz’ün yukarıdaki

çalışmalarından etkilenerek uçurtmacılığa girdiğini söylemek hiç de abartılı olmaz.

1          Bugün itibariyle uçurtma ile ilgili ticari faaliyette bulunanların sadece iki tanesi 1980 öncesinden bu yana uçurtma imalat ve satışı yapmaktadır.

Bu firmaların dışındaki tüm imalatçı ve ithalatçı firmalar, Mehmet Naci Aköz’ün sürdürdüğü yoğun faaliyetler sonucu ortaya çıkan, “uçurtmanın ticari pastasını” fark ettikleri için bugün bu işle ilgilenmektedir.

Ülkemizdeki ticari uçurtmacılık pastasının yüzlerce kez büyümesinde uçurtma etkinliklerinin, uçurtma etkinlilerinde ise Aköz’ün göz ardı edilemez payı bulunmaktadır.

(Ülkemizde yılda 3-4 milyon civarında uçurtma tüketildiği tahmin edilmektedir)

2          Bugün itibariyle kurulmuş olan toplamda 5 uçurtma kulübü içinde, en eskisi olan Uçurtma Gönüllüleri Kulübü 1999 yılı doğumludur.

Dolayısıyla, bu kulüplerin çalışmalarına başlamalarındaki birinci etkenin, yine Mehmet Naci Aköz’ün çalışmaları ve bu çalışmaların kamuoyu ile paylaşılması sonucu ortaya çıkan tablo olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

3          Bugüne kadar ülkemizde yapılan tüm uçurtma etkinlikleri yine Mehmet Naci Aköz’ün çalışmalarının etki ve destekleri ile ortaya çıkarılmıştır.

(Sadece Bulvar Gazetesinin 1983 yılında düzenlediği Uçurtma Bayramı bunların dışında tutulmalıdır. O da, bu etkinliklerini elindeki imkânlarına rağmen sadece 3 yıl sürdürebilmiştir.)

Mehmet Naci Aköz, bu konudaki hayallerini tamamlayabilmiş değil, onun için hala çok çalışıyor.

Yukarıdaki metinde ifade edilen tüm başlıkların belgeleri

(Resmi-özel belgeler, basın haberleri, v.b.)

uçurtma müzesinde sergilenmektedir.

Kamuoyuna açıktır.